Altare decentiori pallio coloris albi, tobaleisque mundis ornetur cum tapete super gradus extenso, et pulvinari ad
genuflectendum. Paretur quoque faldistorium super ipsum altare, quatuor saltem candelabra cum cereis albis, et Crux in medio illorum.
Paretur etiam abacus sive credentia, super qua erunt vas aquae benedictae cum aspersorio; pelvicula pro deponendo annulo, dum benedicitur; bugia cum candela; Liber hic, sive Rituale Romanum, et si benedicuntur nuptiae, parentur quoque omnia ad Missam necessaria cum hostiis pro communione Sponsi et Sponsae; velum ante ipsos communionis; tempore extendendum; vas cum vino, et mappula pro illorum purificatione: instrumentum ad osculum pacis cum velo coloris ceteris paramentis missalibus uniformis, ad ipsius manubrium appenso.
Super altari in medio: Pluviale cum stola coloris albi, Crux pectoralis, cingulum, alba,
amictus, et omnia oblongo ejusdem coloris velo cooperiuntur: mitra auriphrygiata, et velum pro ministro de ea inserviente: et baculus Pastoralis, si eo utatur.
Adsint ad minus quatuor Capellani superpelliceis induti, et duo testes; quorum nomina excipientur in scriptis.
Scribentur etiam in pagella nomina cum Sponsi, tum Sponsae, quam accedentem ad contrahendum Matrimonium cohonestari decet praesentia parentum vel
propinquorum.
His omnibus ordinatis, Pontifex accedit ad altare, aliquantulum orat genuflexus; et si erit Missam
celebraturus, accedit ad Sedem si fuerit in Ecclesia propria, vel ad faldistorium, in cornu Epistolae altaris paratum, ubi sedens recitat Psalmum
Quam dilecta, cum suis Capellanis.
Post orationes lavat manus et induitur supra rochettum, vel supra superpelliceum, si fuerit Regularis, amictu, alba, cingulo, Cruce
pectorali, stola, et pluviali coloris albi, deinde accipiet formale, si eo utatur, mitram et baculum Pastoralem; ascendit ad altare, quod in medio
osculatur. Tum, deposito baculo, sedet super faldistorio, ante medium altaris allato, renibus ipsi altari conversis.
Vocantur Sponsus et Sponsa, qui debito venerationis actu accedentes coram Pontifice genuflectunt; muliere ad sinistram viri stante.
Pontifex adhuc cum mitra sedens, eos sigillatim interrogat coram tribus, vel, duobus testibus de consensu in matrimonium; proprio
quemque nomine vocans, et, patrio sermone alloquens primo virum, mox mulierem, in hunc
modum:
N. vis accipere N. hic praesentem in tuam legitimam uxorem juxta Ritum sanctae Matris Ecclesiae?
Respondeat Sponsus: Volo.
Recepto viri consensu per verbum: Volo, vel aliud sensibile signum, mulierem
interrogat:
N. vis accipere N. hic praesentem in tuum legitimum maritum juxta Ritum sanctae Matris Ecclesiae?
Recepto mulieris consensu, quae similiter respondere debet: Volo.
Nec sufficit consensus unius, sed debet esse amborum, et expressus aliquo signo sensibili, sive fiat per se, sive per procuratorem.
Mutuo igitur contrahentium consensu intellecto, Pontifex jubet eos invicem jungere dexteras, dicens:
Ego conjugo vos in matrimonium. In nomine Pa + tris, et Fi
+ lii, et Spiritus +
Sancti. R. Amen.
Vel aliis verbis utatur juxta receptum uniuscujusque provinciae ritum: postea surgens cum mitra, eos aspersit aqua
benedicta. Mox deposita mitra, et ad altare conversus, annulum super pelvicula sibi oblatum
benedicat.
V. Adjutorium nostrum in nomine Domini.
R. Qui fecit coelum et terram.
V. Domine, exaudi orationem meam.
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Benedic + , Domine, annulum hunc, quem nos in tuo nomine bene +
dicimus, ut quae cum gestaverit, fidelitatem integram suo sponso tenens, in pace et voluntate tua permaneat, atque in mutua caritate semper
vivat. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
Deinde Pontifex aspergat annulum aqua benedicta in modum crucis: postea iterum sedeat accepta mitra: et tradat annulum benedictum Sponso, qui statim illum ponit in digito annulari sinistrae manus Sponsae, Pontifice dicente:
In nomine Pa + tris, et Fi +
lii, et Spiritus + Sancti. Amen.
Tum cantatur, vel legitur sequens Antiphona, Pontifice adhuc cum mitra sedente:
Antiphona.
Confirma hoc, Deus, quod operatus es in nobis a templo sancto tuo, quod est in Jerusalem.
V. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.
R. Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in saecula
saeculorum. Amen.
Et repetitur vel legitur Antiphona Confirma hoc.
Qua repetita, Pontifex, deposita mitra, surgit, et stans versus ad Sponsum et Sponsam, dicit super eos manibus junctis:
Kyrie, eleison. Christe, eleison. Kyrie, eleison. Pater noster, etc.
secreto.
V. Et ne nos inducas in tentationem.
R. Sed libera nos a malo.
V. Salvos fac servos tuos.
R. Deus meus, sperantes in te.
V. Mitte eis, Domine, auxilium de sancto.
R. Et de Sion tuere eos.
V. Esto eis, Domine, turris fortitudinis.
R. A facie inimici.
V. Domine, exaudi orationem meam.:
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Respice, quaesumus, Domine, super hos famulos tuos, et institutis tuis, quibus propagationem
humani generis ordinasti, benignus assiste; ut, qui, te auctore, junguntur, te
auxiliante, serventur. Per Christum Dominum nostrum. R.
Amen.
His expletis, si benedicendae sint nuptiae, aliquantulum recedentibus in partem Conjugibus Pontifex parat se ad Missam, ut, infra dicetur sin minus, absoluta supradicta oratione, iterum sedet, accipit mitram, et gravi sermone alloquitur Sponsum et Sponsam adhuc coram se genuflexos, admonendo eos, ut sibi invicem fidem servent: orationis tempore, et praesertim jejuniorum ac solemnitatum, casti permaneant et vir
uxorem, atque uxor virum diligat, et in timore Dei maneant.
Postea, accepto aspersorio, surgit, et super eos iterum fundit aquam benedictam.
Si, contracto jam Matrimonio, Pontifex, celebraturus sit Missam, ut nuptias beneclicat, quae numquam benedicuntur, si mulier sit vidua; post orationem supradictam, si celebrationi Matrimonii ipse adstitit, descendit ante altare, ubi, depositis mitra, et pluviali, induit
paramenta missalia coloris tempori congruentis.
Si fuerit dies Dominica, vel festum de praecepto, aut occurrat officium primae vel secundae classis, Missa erit de Dominica, vel festo cum commemoratione pro Sponso et Sponsa: in aliis vero diebus, etiamsi ritu duplicis majoris vel minoris, Missa erit pro Sponso et Sponsa ex votivis in fine Missalis.
Pontifex legit totam Missam usque ad Pater noster, inclusive; quo absoluto, antequam dicat:
Libera nos, quaesumus, Domine, facta sanctissimo
Sacramento genuflexione, convertit se versus Sponsum et Sponsam, ante altare genuflexos et stans in cornu Epistolae dicit super eos sequentes orationes, manibus junctis:
Oremus.
Propitiare, Domine, supplicationibus nostris, et institutis tuis, quibus propagationem humani generis ordinasti, benignus assiste: ut quod te auctore jungitur, te auxiliante
servetur. Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit, et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula
saeculorum. R. Amen.
Oremus.
Deus, qui potestate virtutis tuae de nihilo cuncta fecisti: qui, dispositis universitatis exordiis, homini, ad imaginem Dei facto, ideo inseparabile mulieris adjutorium condidisti, ut femineo corpori de virili dares carne principium, docens, quod ex uno placuisset institui, numquam
licere
disjungi. Deus, qui tam excellenti mysterio conjugalem copulam consecrasti, ut Christi et Ecclesiae Sacramentum praesignares in
foedere nuptiarum: Deus, per quem mulier jungitur viro, et societas principaliter ordinata, ea benedictione donatur, quae sola nec per originalis peccati poenam, nec per diluvii est ablata sententiam: respice propitius super hanc famulam tuam, quae maritali jungenda consortio, tua se expetit protectione muniri: sit in ea jugum dilectionis et pacis fidelis et casta nubat in Christo, imitatrixque sanctarum permaneat feminarum; sit amabilis viro suo, ut Rachel: sapiens, ut Rebecca: longaeva et fidelis, ut Sara: nihil in ea ex actibus suis ille auctor praevaricationis usurpet: nexa fidei, mandatisque permaneat: uni thoro juncta, contactus illicitos fugiat: muneat infirmitatem suam robore disciplinae; sit verecundia gravis, pudore venerabilis, doctrinis coelistibus erudita, sit foecunda in sobole, sit probata et innocens: et ad Beatorum requiem, atque ad coelestia regna
perveniat: et videant ambo filios filiorum suorum, usque in tertiam et quartam generationem: et ad optatam perveniant
senectutem. Per eumdem Dominum nostrum Jesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia saecula
saeculorum. R. Amen.
Tum Pontifex reversus ad medium altaris dicat: Libera nos, quaesumus, Domine,
et reliqua more solito; et postquam sumpserit sanguinem, communicet Sponsos, et prosequatur Missam.
Dicto Benedicamus Domino, vel si Missae illius diei conveniat:
Ite, Missa est, antequam populo benedicat, conversus ad Sponsum et Sponsam coram altari genuflexos; dicit sine mitra, et manibus junctis sequentem orationem:
Deus Abraham, Deus Isaac, et Deus Jacob sit vobiscum: et ipse adimpleat benedictionem suam in vobis: ut videatis filios filiorum vestrorum usque ad tertiam, et quartam generationem: et postea vitam aeternam habeatis sine fine, adjuvante Domino nostro Jesu Christo, qui cum Patre, et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus, per omnia saecula
saeculorum. R. Amen.
Pontifex sedet cum mitra, et eos moneat sermone gravi ut sibi invicem servent fidem: orationis tempore, et praesertim jejuniorum ac solemnitatum, casti maneant: et vir uxorem, atque uxor virum diligat et in timore Dei
permaneant. Postea surgens eos aspergat aqua benedicta, et, deposita mitra, et dicto
Placeat tibi, sancta Trinitas, etc., ex more benedicit subdens:
Sit nomen Domini benedictum, etc., et dat benedictionem, more solito: et legit, ut solitum est, Evangelium sancti Joannis:
In principio erat Verbum, etc.
Ceterum si quae Provinciae aliis, ultra praedictas, laudabilibus consuetudinibus, et caeremoniis in celebrando Matrimonii Sacramento utuntur, eas sancta Tridentina Synodus optat retineri.