Scrutinii serotini ordo hic erat: Sabbato ante Dominicam ad consecrandum Electum statutam, hora vespertina Metropolitanus residebat super faldistorium in atrio Ecclesiae, vel in alio solito, vel quo maluerat loco paratum. Et Suffraganei Episcopi duo ad minus ad hoc specialiter convocati, a dextris et sinistris ejus super faldistoria similiter residebant, parati supra rochettum, vel (si essent Regulares) supra superpelliceum, amictu, alba, cingulo, stola, pluviali coloris tempori convenientis, mitra, baculum pastoralem in sinistra, et libros Pontificales ante se tenentes.
Tunc Archipresbyter, vel Archidiaconus Ecclesiae, ad quam in crastino consecrandus erat Electus, vel alius juxta morem Ecclesiae, paratus amictu, alba, cingulo, et pluviali, vel casula, si moris erat, deductus medius inter duos Canonicos ejusdem Ecclesiae, veniebat coram Metropolitano, et flexis a remoto genibus, a Metropolitano benedictionem petebat, dicens in tono Lectionis: Jube, domne, benedicere.
Respondebat Metropolitanus sedens eodem tono voce minori: Nos regat et salvet coelestis conditor aulae.
Deinde idem Archipresbyter, vel Archidiaconus, stirgens appropinquabat se paululum, et iterum genuflectens benedictionem simili modo petebat, dicens: Jube, domne, benedicere.
Et Metropolitanus respondebat: Nos Dominus semper custodiat atque gubernet.
Tertio propinquius Metropolitano genuflexus coram illo tertiam benedictionem petebat, dicens: Jube, domne, benedicere.
Respondebat Metropolitanus: Gaudia coelorum det nobis rector eorum.
Benedictione itaque completa, interrogabat eum
Metropolitanus coram se genuflexum: Fili mi, quid postulas?
Respondebat Archidiaconis: Ut Deus, et Dominus
noster concedat nobis pastorem.
Interrogatio: Est de vestra Ecclesia, vel de alia ?
Respondebat: De nostra.
Interrogatio: Quid vobis complacuit in illo?
Respondebat: Modestia, humilitas, patientia, et ceterae virtutes.
Interrogatio: Habetis decretum?
Respondebat: Habemus.
Metropolitanus dicebat: Legatur.
Tunc proferebatur, et legebatur decretum, hoc modo:
Reverendissimo in Christo Patri Domino N. Metropolicae sedis dignitate conspicuo, Capitulum
N. Ecclesiae totius devotionis famulatum. Credimus non latere
vestram celsitudinem, quod nostra Ecclesia suo sit viduata pastore. Qua siquidem solatio proprii destituta rectoris, ne grex dominicus perfidorum
luporum morsibus pateret, et ne improbi fieret praeda raptoris, communi voto atque consensu elegimus nobis in Pontificem
N. Presbyterum
nostrae Ecclesiae, (vel N. Ecclesiae, si non sit de
ipsa) virum utique prudentem,
hospitalem, moribus ornatum, castum, sobrium, et mansuetum, Deo, et
hominibus per omnia placentem, quem ad celsitudinis vestrae dignitatem deducere
curavimus, unanimiter
postulantes, et obsecrantes a vestra reverendissima paternitate nobis illum Pontificem
ordinari; quatenus, auctore Domino, nobis
velut idoneus pastor praesse valeat, et prodesse: nosque sub ejus sacro regimine
Domino semper militare condigne possimus. Ut autem omnium nostrum
vota in hanc electionem convenire noscatis, huic Canonico decreto propriis
munibus roborando nos subscripsimus.
Et quilibet scribens dicebat: Ego N. scripsi, et subscripsi, et sic de aliis.
Lecto decreto, prosequebatur Metropolitanus, et dicebat: Videte, ne aliquam
promissionem vobis fecerit, quia simoniacum, et contra Canones est.
Respondebat: Absit.
Et Metropolitanus dicebat: Ducatur.
Tunc Archidiaconus, vel Archipresbyter, exhibito dicto Decreto ipsi Metropolitano, revertebatur cum Canonicis sicut venerant ad vestiarium, et ibi deponebant vestes. Accensis autem cereis, Electus adhuc jejunus, pluviali albi coloris supra superpelliceum paratus, ducebatur processionaliter coram Metropolitano, praecedentibus eum Canonicis Ecclesiae, ad quam erat Electus, Archidiacono, et Archipresbytero Ecclesiae Metropolitanae hinc et inde ipsum deducentibus, qui stans convenienter remotus a Metropolitano, flexis genibus, petebat intelligibili voce benedictionem dicens: Jube. domne, benedicere.
Metropolitanus sedens, in eodem tono, voce timori dicebat: Lux de luce Patris sacro vos lumine lustret.
Deinde surgens, et procedens paululum, iterum genua flectebat, dicens: Jube, domne, benedicere.
Metropolitanus respondebat: Protegat et salvet nos Christus conditor orbis.
Rursum surgens adhuc paululum appropinquans et genuflectens, dicebat tertio: Jube, domne, benedicere.
Metropolitanus respondebat: Sedibus a superis veniat benedictio nobis. R. Amen.
Tunc interrogabat eum coram se genuflexum Metropolitanus: Fili mi, quid postulas?
Respondebat Electus: Reverendissime Pater, confratres mei elegerunt me (licet indignum) sibi esse
pastorem.
Interrogatio: Quo honore fungeris?
Respondebat: Presbyteratus, vel talis.
Interrogatio: Quot annos habes in Presbyteratu?
Respondebat: Decem, vel tot.
Si vero forsan ipsa die, vel infra breve tempus fuerat ab eo in Presbyterum
ordinatus, respondebat:
Tu scis, Domine.
Interrogatio: Habuisti conjugium?
Respondebat: Minime. Si forte habuerat, et per
ipsum Consecratorem ejus electio examinata, et confirmata fuerat, tunc respondebat:
Tu
scis, Domine.
Interrogatio: Disposuisti domui tuae?
Respondebat: Disposui.
Interrogatio: Qui libri leguntur in Ecclesia tua?
Respondebat: Pentateuchus, Prophetae, Evangelium, Epistolae Pauli, Apocalypsis, et
reliqui.
Interrogatio: Nosti Canones?
Respondebat: Doce me, Domine.
Vide, cum Ordinationes feceris, certis temporibus facias, jejunio primi, quarti, septimi, et decimi mensis. Bigamos, sive spurios, aut curiales, aut de servili conditione ad sacros Ordines non promoveas. A simoniaca vero haeresi te omnino custodias. Debitur tamen tibi edictum de scrinio nostro, qualiter debeas conversari. Vide autem, ne aliquam promissionem propterea feceris, quia simoniacum, et contra Canones est. R. Absit.
Metropolitanus dicebat: Tu videris. Quia ergo omnium in te vota conveniunt, hodie abstinebis, et cras, Deo annuente, consecriberis. R. Praecepisti, Domine.
Sed si expediebat, Metropolitanus dispensabat cum illo, ut comederet, et
deputabat ei aliquem discretum de sua Ecclesia confessorem, cui consecrandus
peccata sua confitebatur, et mox consecrando ad terram prostrato, Metropolitanus
sedens cum mitra incipiebat, schola prosequente, Antiphonam (cum cantu):
Confirma hoc, Deus, * quod operatus es in nobis, a templo sancto tuo, quod est
in Jerusalem.
Psalmus 67:
Exsurgat Deus, et dissipentur inimici ejus, * et fugiant qui oderunt eum, a
facie eius.
Sicut defecit fumus, deficiant: * sicut fluit cera a facie ignis, sic pereant
peccatores a facie Dei.
Et justi epulentur, et exsultent in conspectu Dei: * et delectentur in laetitia.
Cantate Deo, psalmum dicite nomini ejus: * iter facite ei, qui ascendit super
occasum: Dominus nomen illi.
Exsultate in conspectu eius: * turbabuntur a facie ejus, patris orphanorum, et
judicis viduarum.
Deus in loco sancto suo: * Deus qui habitare facit unius moris in domo.
Qui educit vinctos in fortitudine, * similiter eos, qui exasperant, qui habitant
in sepulcris.
Deus cum egredereris in conspectu populo tui, * cum pertransires in deserto:
Terra mota est, etenim coeli distillaverunt a facie Dei Sinai, * a facie Dei
Israel.
Pluviam voluntariam segregabis, Deus, hereditati tuae: * et infirmata est, tu
vero perfecisti eam.
Animalia tua habitabunt in ea: * parasti in dulcedine tua pauperi, Deus.
Dominus dabit verbum evangelizantibus, * virtute multa.
Rex virtutum dilecti, dilecti: * et speciei domus dividere spolia.
Si dormiatis inter medios cleros, pennae columbae deargentatae, * et posteriora
dorsi eius in pallore auri.
Dum discernit coelestis reges super eam, nive dealbabuntur in Selmon: * mons
Dei, mons pinguis.
Mons coagulatus, mons pinguis: * ut quid suspicamini montes coagulatos?
Mons, in quo beneplacitum est Deo habitare in eo: * etenim Dominus habitabit in
finem.
Currus Dei decem millibus multiplex, millia laetantium: * Dominus in eis in Sina
in sancto.
Ascendisti in altum, cepisti captivitatem: * accepisti dona in hominibus:
Etenim non credentes, * inhabitare Dominum Deum.
Benedictus Dominus die quotidie: * prosperum iter faciet nobis Deus salutarium
nostrorum.
Deus noster, Deus salvos faciendi: * et Domini, Domini exitus mortis.
Verumtamen Deus confringet capita inimicorum suorum: * verticem capilli
perambulantium in delictis suis.
Dixit Dominus: ex Basan convertam, * convertam in profundum maris:
Ut intingatur pes tuus in sanguine: * lingua canum tuorum ex inimicis, ab ipso.
Viderunt ingressus tuos Deus, * ingressus Dei mei: Regis mei qui est in sancto.
Praevenerunt principes conjuncti psallentibus, * in medio juvencularum
tympanistriarum.
In ecclesiis benedicite Deo Domino, * de fontibus Israel.
Ibi Benjamin adulescentulus, * in mentis excessu.
Gloria Patri, et Filio, * et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio, et nunc, et semper, * et in saecula saeculorum. Amen.
Principes Juda, duces eorum: * principes Zabulon, principes Neptali.
Manda, Deus, virtuti tuae: * confirma hoc Deus, quod operatus es in nobis.
A templo tuo in Jerusalem, * tibi offerent reges munera.
Increpa feras arundinis, congregatio taurorum in vaccis populorum: * ut
excludant eos, qui probati sunt argento.
Dissipa gentes, quae bella volunt: venient legati ex Aegypto: * Aethiopia
praeveniet manus ejus Deo.
Regna terrae, cantate Deo: * psallite Domino:
Psallite Deo, qui ascendit super coelum coeli, * ad Orientem.
Ecce dabit voci suae vocem virtutis, date gloriam Deo super Israel, *
magnificentia ejus, et virtus ejus in nubibus.
Mirabilis Deus in sanctis suis, Deus Israel ipse dabit virtutem, et fortitudinem
plebi suae, * benedictus Deus.
Gloria Patri, et Filio: * et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio, et nunc, et semper: * et in saecula saeculorum. Amen.
Deinde repetebatur Antiphona. Qua dicta, Metropolitanus, deposita mitra, surgebat, et stans versus ad consecrandum prostratum dicebat:
V. Salvum fac servum tuum, Domine.
R. Deus meus sperantem in te.
V. Esto ei, Domine, turris fortitudinis.
R. A facie inimici.
V. Nihil proficiat inimicus in eo.
R. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei.
V. Domine, exaudi orationem meam.
R. Et clamor meus ad te veniat.
V. Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Omnipotens sempiterne Deus, miserere huic famulo tuo N. et dirige eum secundum
tuam clementiam in viam salutis aeternae, ut, te donante, tibi placita cupiat, et tota virtute perficiat.
Actiones nostras, quaesumus, Domine, aspirando praeveni, et adjuvando prosequere, ut cuncta nostra Oratio et operatio a te semper incipiat, et per te coepta finiatur. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen.
Deinde Metropolitanus, detecto capite, crucem ante se habens, benedicebat populo, dicens: Sit nomen Domini, etc. Qua data, singuli ad propria revertebantur.
Die Dominica, qua consecratio fieri debebat, parabantur Ecclesia, et Capellae, credentia, paramenta, et omnia alia supra in principio consecrationis Electi posita. Deinde veniebant Metropolitanus, Electus, et Episcopi assistentes ad Ecclesiam, et in Capellis suis se induebant, ut supra.
Quibus paratis, et Metropolitano in faldistorio ante altare
sedente, adducebatur Electus medius inter assistentes Episcopos, et, facta reverentia
Metropolitano, senior assistentium Episcoporum stans, deposita mitra, dicebat:
Reverendissime Pater, postulat sancta mater Ecclesia Catholica, ut hunc
praesentem Presbyterum ad onus Episcopatus sublevetis.
Metropolitanus dicebat: Scitis illum esse dignum?
Respondebat Episcopus: Quantum humana fragilitas nosse sinit, et scimus, et
credimus illum dignum esse.
Metropolitanus respondebat: Deo gratias.
Tunc omnibus sedentibus, ut supra dictum est, Metropolitanus intelligibili
voce, et assistentes Episcopi submissa voce faciebant examinationem
suprascriptam, videlicet Antiqua Sanctorum, etc. et omnia alia suo
ordine,
prout supra, sunt ordinata, usque ad finem examinis. Quo completo, et manu Metropolitani per Electum osculata, idem Electus ante
Metropolitanum genuflexus ante se habens schedulam scriptam jurabat, et
praestabat
fidelitatis debitae solitum juramentum Metropolitanu in hunc modum:
Ego N. Ecclesiae N. vocatus Episcopus, promitto in conspectu omnipotentis Dei, atque totius Ecclesiae, quod ab hac hora in antea fidelis et obediens ero perpetuo more praedecessorum meorum beato N. sanctae Ecclesiae N. nominando Ecclesiam Metropolitanam, et vobis Domino meo N. Dei gratia ejusdem Ecclesiae Archiepiscopo, vestrisque successoribus canonice intrantibus, prout est a sanctis Patribus institutum, et Ecclesiastica, ac Romanorum Pontificum commendat auctoritas. Non ero in consilio, aut consensu,vel in facto, ut vitam perdatis, aut membrum, aut capiamini mala captione. Consilium, quod mihi per vos, aut per litteras, vel per nuntium credituri estis, ad damnum vestrum, me sciente, nulli pandam. Vocatus ad Synodum veniam, nisi praepeditus fuero canonica praepeditione. Vos quoque, et nuntios vestros, ac Ecclesiae N. nominando Ecclesiam Metropolitanam, quos certos esse cognovero, in eundo, stando, et redeundo, honorifice tractabo, et in suis necessitatibus adjuvabo; possessiones vero ad mensam mei Episcopatus pertinentes non vendam, neque donabo, neque de novo infeudabo, vel aliquo modo contra jus, vel consuetudinem Ecclesiae meaae alienabo; vobis vel vestris successoribus inconsultis.
Deinde librum Evangeliorum, quem Metropolitanus coram eo apertum super genibus tenebat. Electus ambabus manibus supra scripturam tangebat, dicens: Sic me Deus adjuvet, et haec sancta Dei Evangelia.
Quo facto, sigillum suum litterae juramenti hujusmodi pro majori illius robore appendebat, seu appendi faciebat, et eam Metropolitano tradebat.
Tunc, deposita mitra, surgebat Metropoiitanus, et faciebat Confessionem, et procedebatur in omnibus et per omnia, prout supra ordinatum est, usque Ad multos annos, inclusive.
Quo per Consecratum dicto, Metropolitanus tradebat Consecrato edictum
scriptum hujusmodi tenoris.
Dilecto nobis fratri, et Coepiscopo N. salutem in Domino sempiternam. Quoniam, ut
credimus, divino te nutu vocante, Capitulum N.
Ecclesiae unanimiter
elegerunt rectorem, et ad nos usque perducentes petierunt Episcopum consecrari. Et
ideo, auxiliante Domino, testimonium illis reddentibus de conscientia tua,
ob utilitatem ipsius Ecclesiae, per manus nostrae impositionem te Episcopum
consecravimus. Amodo, frater carissime, scias te maximum pondus suscepisse laboris, quod est
sarcina regiminis
animarum, et
commodis servire multorum, omniumque fieri minimum, atque ministrum, et pro
credito tibi talento in
die examinis, et judicii rationem redditurum. Nam si Salvator noster dicit:
Non veni ministrari, sed ministrare: et animam suam posuit pro ovibus
suis: quanto magis nos inutiles servi summi patrisfamilias debemus maximo
cum sudore incumbere, oves Dominicas a summo nobis Pastore consignatas ad
ovile Dominicum, suffragante divina gratia, absque morbo, vel macula perducere?
Exhortamur ergo
dilectionem tuam, ut fidem, quam in exordio tuae consecrationis breviter,
lucideque digessimus, illibatam, et inviolabiliter
custodias; quia fides omnium virtutum fundamentum est. Scimus quod ab infantia sacris es litteris eruditus, et canonicis institutis edoctus;
attamen breviter ad te nobis dirigendus est sermo. Ordinationes ergo cum
feceris, secundum Canones, atque Apostolicam Ecclesiam, aptis temporibus fac, id est,
mensis primi, quarti, septimi, et decimi. Vide, ut manus cito nemini imponas, neque
communices peccatis alienis; bigamos, vel curiales, aut
servum cujuslibet ad sacrum Ordinem nequaquam promoveas, nec neophytum,
ne secundum Apostoli sententiam in superbiam elatus, in judicium incidat
diaboli: sed eos in sacrosancta Ecclesia ordinare stude, qui aetatem habeant
maturitatis, et apud Deum, et homines fideliter vixerint, et deinceps
vivere studeant. Et hoc cavendum est tibi, et quasi venenum pestiferum
rejiciendum, ne avaritia surripiat cor tuum; ut per quodlibet munus acceptum
manus impositionem alicui tribuas, et in simoniacam haeresim, quam Salvator
noster omnimode detestatur, in praeceps ruas. Memento quia gratis accepisti,
gratis et da; secundum enim Vatis eloquium: Qui projicit avaritiam, et excutit manus suas ab omni munere, iste in
excelsis habitabit, munimenta saxorum sublimitas estis, panis ei datus est,
aquae ejus fideles sunt, Regem in
decore videbunt oculi ejus. Temetipsum mitem, castumque custodias. In
habitaculum tuum aut raro aut numquam mulieri sit ingressus. Omnes puellas,
et virgines Christi aut aequanimiter ignora, aut aequanimiter dilige, nec de
praeterita castitate confidas, quia neque Samsone fortior, nec Davide sanctior, nec Salomone poteris esse sapientior. Quando autem ob animarum lucrum visitationis causa in
Collegium, vel infra septa ingressus fueris ancillarum Dei, non solus introeas, sed tales tecum
adhibe socios, de quorum contubernio non diffameris: quia oportet Episcopum irreprehensibilem esse, et testimonium
habere bonum
ad omnes; ut ne quis ex eo scandalum sumat; scandalizanti enim unum de
pusillis scimus quanta animadversio a Domino comparetur. Praedicationi insta;
verbum Dei plebi tibi commissae affluenter, et melliflue, ac distincte, in
quantum rore coelesti perfusus fueris, praedicare non desinas. Scripturas
divinas saepius lege: immo (si potest fieri) lectio sancta in manibus tuis
maximique in pectore tuo semper inhaereat, ipsam vero lectionem oratio interrumpat; ad instar namque
speculi
anima
tua in ipsam sedulo respiciat; ut vel quae incorrecta sunt corrigat, vel qui
pulchra sunt, amplius exornet. Disce quod sapienter doceas, amplectens eum
qui secundum doctrinam est, fidelem sermonem, ut possis exhortari in doctrina
sana, et eos qui contradicunt, arguere. Permane in his, quae didicisti et
credita sunt tibi eloquia divinae dispensationis. Paratus semper esto ad
satisfactionem. Nec confundant opera tua sermonem tuum, ne, cum in Ecclesia
tua loqueris, tacitus quilibet respondeat: Cur ergo ipse non facis, quod jubes?
Recognosce, magister, qui turgidum ventrem ferre videris, quomodo mihi de jejuniis
praedicas? Furta, atque
perjuria possunt citiam detestari latrones, et avaritiam cupidi. Vita igitur tua irreprehensibilis fiat: in ipsa
filii tui regulam sumant ex ipsa quidquid in eis minus correctum fuerit corrigant; ex ipsa videant, quod diligant; cernant, quod
imitari festinent;
ut ad exemplum tuum omnes fideli studio vivere compellantur. Sit erga
subjectos tuos sollicitudo laudabilis. Exhibeatur cum mansuetudine disciplina, cum discretione
correctio. Iram benignitas mitiget, benignitatem zelus exacuat: ita et alterum ex
altero condiatur, ut nec immoderata ultio ultra quam oportet, affligat, neqtie
iterum frangat rectorem remissio disciplinae. Itaque boni te dulcem, pravi
asperum sentiant correptorem in qua videlicet correptione hunc esse ordinem noveris
observandum, ut personas diligas, et vitia persequaris, ne, si aliter agere
fortasse volueris, transeat in crudelitatem correctio, et perdas per irremissam iram, quos
emendare per discretionem debueras. Sic enim vulnera convenit te abscindere, ut non
facias ulcerari, quod sanum esse videtur;
neque si plus, quam res exegerit, ferrum incisionis impresseris, noceas, cui
prodesse festinas. Nec dicimus, ut in te delinquentibus
non te ostendas ultorem, et vitia nutriri pemiittas sed hortamur, ut in
judicio semper misericordia misceatur, ut possis cum Propheta fiducialiter
dicere: Misericordiam et judicium cantabo tibi, Domine. Sit in te pastoris
pietas, amabilisque dulcedo, et secundum canonicas regulas severa districtio,
videlicet, ut innocenter viventes leniter foveas, et inquietos,
perfidosque feriendo a pravitate compescas. Nullius faciem in judicio
aspicias, ut nec divitem potentia sua apud te extollere possit, nec pauperem
propter paupertatem humilitatemque ipsius, exasperatio tua de re quam suggerat,
humiliorem reddat. Substantiam Ecclesiae, quam ad dispensandum suscipis,
fideliter, ac discrete erogare ne dissimules. Scias te alienum
esse dispensatorem, ut in te dominicum impleatur eloquium dicens: Fidelis
servus et prudens, quem constituit Dominus super familiam suam, ut det illis
escam in tempore. Hospitalitatem sectare. Misericordem, prout vires suppetunt,
pauperibus te exhibe; quia qui
obturat aurem ad clamorem eorum,
ut non exaudiat, ipse clamabit, et non exaudiatur. Viduae, orphani,
pupillique te benignissimum pastorem, ac tutorem se habere gaudeant. Oppressis
defensio tua subveniat. Illis autem, qui opprimunt, vigor tuus efficaciter contradicat. Et ita cuncta, Deo
adjuvante, praemunias, ut lupus saeviens, sequacesve illius adhuc in carne vitam agentes, huc illucque
debacchantes, et animas innocentium laniare capientes, in ovile dominicum
ingrediendi, ad perdandas animas locum non habeant. Nullus te favor extollat, nulla
adversitas atterat, id est, ut nec in
prosperis cor tuum elevatur, neque in adversis in aliquo dejiciatur; sed omnia, et in
omnibus caute et cum discretione agere te volumus, ut absque reprehensione
ab omnibus vivere comprobaris. Sancta Trinitas fraternitatem tuam sua protectione
incolumen custodiat, ut dum tali moderamine in Deo nostro onus, quod suscepisti, peregeris, iti die aeternae
retributionis, eo dicente, audire mereris: Euge, serve bone et fidelis, quia
super pauca fuisti fidelis, supra multa te constituam, intra in gaudium Domini
tui. Quod ipse tibi praestare dignetur, qui cum Patre, et Spiritu Sancto vivit
et regnat Deus in saecula saeculorum. Amen.
Quo tradito, ibunt omnes, quilibet ad locum suum ad se exuendum.
| Title Page | Index Alphabeticus |